با گسترش استفاده از تلفن همراه و اینترنت همراه در سال‌های اخیر، نیاز به تقویت‌کننده‌های آنتن موبایل (Mobile Signal Boosters) در محیط‌های مسکونی و اداری به‌شدت افزایش یافته است. در همین راستا، یکی از سوالات پرتکرار میان کاربران این است که آیا استفاده از این دستگاه‌ها برای سلامتی انسان خطرناک یا مضر است؟
در این مقاله قصد داریم با بررسی علمی و فنی موضوع، نگرانی‌های رایج درباره تقویت‌کننده‌های سیگنال موبایل را برطرف کنیم و به نکات مهمی برای استفاده ایمن از این سیستم‌ها بپردازیم.
امواج موبایل و سلامت انسان: چه می‌دانیم؟
تا به امروز، تحقیقات علمی متعددی درباره‌ی اثرات امواج رادیویی (RF) و الکترومغناطیسی منتشر شده است. این امواج توسط تلفن‌های همراه، دکل‌های مخابراتی، مودم‌های وای‌فای و همچنین دستگاه‌های تقویت‌کننده موبایل تولید می‌شوند. با این حال، تاکنون هیچ نتیجه قطعی و غیرقابل انکاری مبنی بر سرطان‌زا بودن یا خطرات قطعی این امواج برای انسان، از سوی جوامع علمی ارائه نشده است.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) و آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان (IARC)، امواج RF را در گروه ۲B قرار داده‌اند؛ یعنی جزو «مواردی که احتمالاً برای انسان مضر هستند»، اما شواهد کافی برای اثبات قطعی آن وجود ندارد.
تفاوت بوستر و ریپیتر در میزان خطر
در بازار ایران، تقویت‌کننده‌های سیگنال موبایل با نام‌های بوستر و ریپیتر شناخته می‌شوند. در این میان، بوسترهای موبایل خانگی یا اداری، به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که توان خروجی آن‌ها محدود و ایمن باشد و برای استفاده در محیط‌های داخلی (مانند منزل، آپارتمان یا دفتر کار) مناسب هستند.
اما باید توجه داشت که برخی ریپیترهای صنعتی دارای توان بسیار بالا بوده و برای فضاهای باز یا ایستگاه‌های مخابراتی طراحی شده‌اند. استفاده از این دستگاه‌ها در فضای داخلی، مخصوصاً در مکان‌هایی با حضور دائم افراد، ممکن است تهدید جدی برای سلامتی ایجاد کند.
نصب اصولی، مهم‌ترین نکته در ایمنی
حتی اگر از بوسترهای استاندارد استفاده می‌کنید، رعایت اصول نصب صحیح بسیار اهمیت دارد. برخی از نکات مهم برای کاهش مواجهه با امواج و تضمین ایمنی عبارتند از:
-
نصب فرستنده در فاصله‌ای دور از محل نشستن یا خوابیدن افراد. برای مثال، بهتر است آنتن داخلی (indoor antenna) در دورترین نقطه‌ی سالن یا دفتر نصب شود.
-
استفاده از دستگاهی با توان مناسب. نیازی به استفاده از بوستری با توان خروجی بالا نیست، اگر یک مدل با قدرت کمتر پاسخگوی نیاز شماست.
-
اگر با یک دستگاه ۱۷ دسی‌بل به نتیجه مطلوب می‌رسید، دلیلی برای استفاده از مدل ۲۳ دسی‌بل وجود ندارد. هرچه توان خروجی کمتر باشد، میزان تابش امواج نیز کمتر خواهد بود.
بوستر رومیزی؛ آیا واقعاً بی‌خطر است؟
برخی از دستگاه‌های تقویت آنتن موبایل با عنوان «بوستر رومیزی» شناخته می‌شوند که معمولاً اندازه کوچکی داشته و برای قرارگیری روی میز طراحی شده‌اند. هرچند ظاهر آن‌ها ساده و کم‌خطر به نظر می‌رسد، اما توصیه می‌شود این دستگاه‌ها را نیز در فاصله‌ای امن از محل نشستن یا استراحت قرار دهید.
قرارگیری مداوم در نزدیکی منابع امواج RF، حتی با شدت کم، در بلندمدت ممکن است اثرات منفی داشته باشد.
قدرت دستگاه؛ عامل اصلی در میزان آسیب‌پذیری
نکته‌ی مهم دیگری که باید به آن توجه کرد، تعداد باندهای دستگاه (تک‌باند، دوباند یا سه‌باند بودن) نیست، بلکه توان خروجی واقعی دستگاه و سطح سیگنالی که در محیط منتشر می‌کند در میزان خطر یا بی‌خطری آن مؤثر است.
توان بالاتر = سیگنال قوی‌تر = تابش بیشتر.
به همین دلیل، همیشه سعی کنید حداقل توان مورد نیاز را برای محیط خود انتخاب کنید.
مقایسه با دکل‌های مخابراتی؛ چه کسی بیشتر در خطر است؟
جالب است بدانید که دکل‌های مخابراتی شهری که در خیابان‌ها یا پشت‌بام‌ها نصب شده‌اند، نسبت به دستگاه‌های تقویت‌کننده خانگی، قدرت بسیار بالاتری دارند. مناطقی که در نزدیکی این دکل‌ها قرار دارند، به‌خصوص طبقات بالای ساختمان‌های مجاور، بیشتر در معرض تابش امواج هستند. این نکته نشان می‌دهد که خطر اصلی لزوماً از طرف بوسترهای خانگی نیست، بلکه نزدیکی به منابع پرقدرت مانند دکل‌ها عامل مهم‌تری در میزان آسیب‌پذیری افراد است.
جمع‌بندی و توصیه نهایی
دستگاه‌های تقویت آنتن موبایل، در صورتی که:
-
استاندارد و دارای مجوز باشند،
-
برای فضای داخلی طراحی شده باشند،
-
و به‌درستی و در محل مناسب نصب شوند،
می‌توانند بدون ایجاد خطر جدی، کیفیت تماس و اینترنت موبایل را بهبود دهند.
با این حال، مانند هر ابزار الکترونیکی دیگر، رعایت اصول ایمنی، انتخاب صحیح توان خروجی، و نصب اصولی برای محافظت از سلامت شما و اطرافیانتان ضروری است.
اگر قصد خرید یا نصب دستگاه تقویت آنتن موبایل دارید، حتماً با کارشناسان فنی مشورت کرده و دستگاهی متناسب با فضای محل مورد نظر خود انتخاب کنید.
